Figures of Thought

“De vluchtige kwaliteiten van geluid en rook onthullen voor mij een diepgaande paradox van aanwezigheid en afwezigheid, waar het niets alles omvat.” – Els Viaene

Deze kijkdoos vangt een klein deel van de realiteit om vorm te geven aan het niets. Het creëert een intiem spel tussen licht, rook en geluid. Door het licht, dat zelf niet zichtbaar is, kunnen we ‘alles’ zien. Maar wanneer de rook het licht zichtbaar maakt, zien we dat er niets is. Een stem spreekt over aanwezigheid en afwezigheid. De vluchtige rook maakt het geluid zichtbaar. De stem geeft vorm aan het onuitgesprokene. In de rook ontleden we de manieren waarop het gedempte en vage, zichtbare en nauwelijks waarneembare, boekdelen kunnen spreken. Deze doos verbergt niets, het maakt het onzichtbare zichtbaar. Er is niets binnenin, maar tegelijkertijd is alles daar. Kunstenaar en toeschouwer vinden elkaar in afwezigheid. Hier en nu, daar en toen.

Een ‘Figure of Thought’ of gedachtefiguur is een retorisch middel in taal. Heel breed gezien is het een methode om ideeën, gevoelens of concepten op een kunstzinnige manier te presenteren. De manier van presentatie is anders dan wat men als “gewoon” zou beschouwen. Ook wel een topos van uitvinding genoemd, maakt een gedachtefiguur meestal verbindingen met iemands gevoel voor logica of emoties. Het impliceert meer dan wat er daadwerkelijk wordt gezegd, waardoor de luisteraar of lezer op zijn eigen ervaring en cultuur moet terugvallen voor betekenis.